1. Ίδρυση
Ο Ελληνικός Αθλητικός Σύλλογος «Πόντος» ιδρύθηκε από ελληνορθόδοξους αποφοίτους του κολεγίου “Anatolia” στη Μερζιφούντα το 1903. Στη διοίκησή του συμμετείχαν τόσο οι μαθητές όσο και οι δάσκαλοι του κολεγίου, ενώ η δραστηριότητά του αφορούσε τους τομείς του πνεύματος, της τέχνης και του αθλητισμού. Τα μέλη του προέρχονταν από τη Μικρά Ασία αλλά και από τα Βαλκάνια και ο αριθμός τους αυξανόταν σταθερά μεταξύ των ετών 1908 και 1913, φτάνοντας τα 180 άτομα.
2. Τμήματα και δραστηριότητα
Ο σύλλογος διέθετε τρία τμήματα: το φιλολογικό, το οποίο οργάνωνε τακτικές συζητήσεις για ποικίλα θέματα και διαγωνισμούς μεταξύ των μαθητών του γυμνασίου, το αθλητικό, το οποίο διοργάνωνε αθλητικούς αγώνες, και το μουσικό, με διευθυντή επί σειρά ετών το Ν.Σ. Σειρηνίδη, το οποίο από το 1913 είχε ορχήστρα εγχόρδων.1 Επίσης, διοργανώνονταν ερασιτεχνικές θεατρικές παραστάσεις. Το 1910 ο σύλλογος ανέλαβε την έκδοση του περιοδικού Πόντος –το οποίο τον προηγούμενο χρόνο είχε εκδοθεί χειρόγραφα χάρη στις προσπάθειες κάποιων μαθητών του κολεγίου– και το κατέστησε επίσημο δημοσιογραφικό του όργανο.
Ο Ελληνικός Αθλητικός Σύλλογος «Πόντος» κατέχει ιδιαίτερη θέση μεταξύ των συλλόγων του Πόντου εξαιτίας της ιδιαιτερότητας του χαρακτήρα του. Κατεξοχήν μαθητικός σύλλογος, συγκροτήθηκε στο πλαίσιο ενός σχολείου της προτεσταντικής ιεραποστολής και ταυτόχρονα εργάστηκε για την υπόθεση της εθνικής συγκρότησης, διακηρύσσοντας την ελληνική εθνική ταυτότητα των μελών του.
1. «Έκθεσις των πεπραγμένων του διοικητικού συμβουλίου κατά το συλλογικό έτος 1912-1913», Πόντος, Μηνιαίον δημοσίευμα φιλολογικόν, επιστημονικόν και παιδαγωγικόν του Πόντου ( Μερζιφούντα, Ιούνιος-Ιούλιος 1913), αρ. 35, 36, 11, 12, σελ. 231.