Λιμός στην Αντιόχεια, 384-385

1. Εκδήλωση του λιμού

Ένας λιμός διάρκειας περίπου ενός έτους έπληξε την Αντιόχεια του Ορόντη από το 384 ως το 385. Παράλληλα ενέσκηψε στην πόλη και μια αταύτιστη επιδημία που προκάλεσε πολυάριθμα θύματα. Συγκεκριμένα, μια ασυνήθιστα παρατεταμένη ξηρασία είχε πλήξει όλη την περιοχή της μεσογειακής λεκάνης ήδη από το 383. Οι ζημιές στις καλλιέργειες των σιτηρών είχαν ως αποτέλεσμα τη μείωση της παραγωγής και κατ’ επέκταση την περιορισμένη διαθεσιμότητα αυτών των προϊόντων και την κατακόρυφη αύξηση της τιμής τους.1

2. Αντιμετώπιση, αντιδράσεις

Προκειμένου να καταστήσει δυνατή την αγορά ψωμιού στις οικονομικά ασθενέστερες αστικές μάζες ο κυβερνήτης της επαρχίας της Κοίλης Συρίας καθόρισε μια συγκεκριμένη, χαμηλή τιμή για τη διάθεση αυτού του είδους διατροφής. Αυτό ωστόσο είχε το αντίθετο από το επιθυμητό αποτέλεσμα, καθώς οι αρτοποιοί βρέθηκαν στη θέση να πρέπει να αγοράζουν τις πρώτες ύλες τους σε υψηλότερη τιμή από αυτήν που ήταν αναγκασμένοι να πωλούν το τελικό προϊόν. Έτσι εγκατέλειψαν μαζικά την πόλη, στην οποία προκλήθηκε ξαφνική σιτοδεία.

3. Διευθέτηση της κρίσης

Οι άσχημες κλιματικές συνθήκες συνεχίστηκαν και το χειμώνα του 384/385 όταν ισχυρές και παρατεταμένες βροχοπτώσεις κατέστρεψαν εκ νέου τη σοδειά των δημητριακών. Παράλληλα μια αταύτιστη επιδημία ξέσπασε στην Αντιόχεια και αποδεκάτισε μεγάλο αριθμό των ήδη εξασθενημένων από το λιμό κατοίκων. Η διάρκειά της δεν φαίνεται να ήταν μεγάλη. Με παρέμβαση του τοπικού συγκλητικού και γνωστού ρήτορα Λιβανίου επήλθε συμβιβασμός μεταξύ των αρτοποιών και της διοίκησης τερματίζοντας σε σύντομο διάστημα την κρίση.2



1. G. Downey, A History of Antioch in Syria from Seleucus to the Arab Conquest (Princeton 1961), σελ. 420.

2. Οι πληροφορίες μας γύρω από αυτήν την κρίση προέρχονται απο ομιλίες του Λιβάνιου Orat. I 226-227, 233, XXVII 3, 6, 14, 27, XXIX 2-7. Πρβλ. A.M. Jones, Later Roman Empire. A Social, Economic, and Administrative Survey, 2, σελ. 810.