1. Το βαπτιστήριο στο συγκρότημα του Αλαχάν

Η μεγάλη προσέλευση προσκυνητών στο μοναστηριακό συγκρότημα του Αλαχάν πιθανόν οδήγησε στην ανέγερση ενός βαπτιστηρίου για την εξυπηρέτηση των πιστών,¹ αν και τέτοιος τύπος κτηρίου δε συνηθιζόταν στα μοναστηριακά συγκροτήματα. Το βαπτιστήριο ανήκει σε μεταγενέστερη οικοδομική φάση εν σχέσει με τα άλλα εκκλησιαστικά κτήρια του Αλαχάν.

Η κάτοψη του βαπτιστηρίου είναι δρομική, δίκλιτη, με προσανατολισμό ανατολή-δύση και δύο βοηθητικά δωμάτια στη νότια πλευρά του κτηρίου. Η ανατολική πλευρά κάθε κλίτους απολήγει σε μία ημικυκλική κόγχη και φωτίζεται από ένα μονόλοβο παράθυρο.

Το νότιο κλίτος ήταν εξοπλισμένο με ένα κάθισμα σε όλο το μήκος του. Ο Gough² υποθέτει ότι χρησιμοποιήθηκε ως αποδυτήριο και χώρος κατήχησης. Το βόρειο κλίτος περιλαμβάνει σταυρόσχημη κολυμβήθρα διαμορφωμένη μέσα στο έδαφος με τρεις βαθμίδες σε κάθε βραχίονα. Ο Gough³ υποστηρίζει ότι την κολυμβήθρα τη στέγαζε κιβώριο, καθώς βρέθηκαν τμήματα από τέσσερις κορινθιακούς κίονες γύρω του. Η τροφοδοσία της κολυμβήθρας με νερό πρέπει να συνδέεται με την ύπαρξη του υδραγωγείου που βρίσκεται βόρεια του βαπτιστηρίου. Στην αψίδα του βόρειου κλίτους υπήρχαν σύνθρονο και Αγία Τράπεζα, όπως διαπιστώθηκε από τις αρχαιολογικές έρευνες.

Σε μία πρώτη οικοδομική φάση τα κλίτη πιθανόν χωρίζονταν με κιονοστοιχία μεταξύ τους, αλλά αυτή η υπόθεση δεν επιβεβαιώθηκε από τις αρχαιολογικές ανασκαφές. Οι τρεις χοντροφτιαγμένοι πεσσοί που χώριζαν τα δύο κλίτη, πάντως, ανήκαν σε δεύτερη οικοδομική φάση.

Οι εσωτερικοί τοίχοι του βαπτιστηρίου ήταν αρχικά ζωγραφισμένοι σε τόνους του πράσινου, σε μια προσπάθεια απομίμησης ορθομαρμάρωσης.

Ο Hill⁴ ισχυρίζεται ότι το βαπτιστήριο παρέμεινε ημιτελές ως προς την κατασκευή και τη διακόσμησή του, όπως και η κιονοστοιχία που εκτείνεται μπροστά από αυτό, επειδή τα δομικά αυτά έργα είναι πιο λιτά από τα υπόλοιπα του συγκροτήματος του Αλαχάν, ιδιαίτερα δε αν συγκριθούν με τις δύο εκκλησίες, τη Δυτική και την Ανατολική, που παρουσιάζουν πιο πλούσια διακόσμηση.