αέτωμα, το
Τριγωνικό αρχιτεκτονικό μέλος που βρίσκεται πάνω από το οριζόντιο γείσο της πρόσοψης των οικοδομημάτων. Επιστέφεται από το καταιέτιο γείσο, ενώ το βάθος του κλείνεται από τύμπανο. Διακοσμείται συνήθως με συνθέσεις γλυπτών, ανάγλυφων ή με γραπτό διάκοσμο.

ακρωτήριο, το
Γλυπτό μοτίβο, εικονιστικό ή όχι, πάνω από τις γωνίες των αετωμάτων, συνήθως σε θρησκευτικά οικοδομήματα και δημόσια κτήρια.

απόπτυγμα, το
αναδίπλωση του ενδύματος ώστε να προσπέφτει διπλό στο ύψος του στήθους.

δαιδαλική πλαστική, η
Ο όρος ανάγεται στο μυθικό Δαίδαλο και αναφέρεται στην πλαστική του μεγαλύτερου μέρους του 7ου αι. π.Χ. Η δαιδαλική τεχνοτροπία διακρίνεται κυρίως στο πρόσωπο των μορφών: πολύ χαμηλό μέτωπο, αυστηρά οριζόντια τοποθετημένοι οφθαλμοί και στόμα, ανυπαρξία πλαϊνών όψεων προσώπου και πλαισίωση από την πλούσια μάζα της κόμης. Το περίγραμμα του προσώπου, τριγωνικό στην πρωτο- και πρώιμη δαιδαλική φάση, σε σχήμα U στη μέση δαιδαλική και τραπεζιόσχημο στην ύστερη, δε διαφοροποιείται καθόλου από τη δήλωση των οστών των παρειών αλλά ρέει ενιαίο. Χαρακτηριστική είναι και η απόδοση της κόμης σαν άκαμπτης περούκας (γνωστή με τον όρο οροφωτή φενάκη). Το επάνω μέρος του κρανίου σχηματίζεται επίπεδο χωρίς την κύρτωση που χαρακτηρίζει τα κρανία των φυσικών μορφών.

έξεργο ανάγλυφο, το
Όρος της γλυπτικής ο οποίος δηλώνει το ανάγλυφο που εξέχει έντονα από την επιφάνεια πάνω στην οποία έχει σμιλευτεί.

επίβλημα, το
Είδος μπέρτας που κάλυπτε τους ώμους των αρχαϊκών κορών και στερεωνόταν μπροστά με περόνη ή αλυσίδα.

ζωφόρος, η
1. (αρχιτεκτονική) Tμήμα του θριγκού πάνω από το επιστύλιο, το οποίο αποτελείται στο μεν δωρικό ρυθμό από εναλλασσόμενα τρίγλυφα και μετόπες, στο δε ιωνικό από ενιαία επιφάνεια που φέρει συνήθως ανάγλυφη διακόσμηση. 2. (ζωγραφική) Διακοσμητική οριζόντια ταινία που περιτρέχει διάφορα μέρη ενός αγγείου ή το άνω μέρος των τοίχων ενός δωματίου.

θησαυρός, ο (1. αρχιτεκτονική, 2. νομισματική)
1. Ναόσχημο οικοδόμημα αναθηματικού χαρακτήρα, που το ανήγειραν οι διάφορες πόλεις σε μεγάλα ιερά (Δελφοί, Ολυμπία, Δήλος), το οποίο προοριζόταν για τη φύλαξη των πολύτιμων αφιερωμάτων των πόλεων και των μικρών αναθημάτων των πολιτών τους.2. Κλειστό σύνολο ευρημάτων, συνήθως νομισμάτων ή μεταλλικών αντικειμένων.

ιμάτιο, το
Ορθογώνιο κομμάτι μάλλινου, κατά κανόνα, υφάσματος που το φορούσαν πάνω από το χιτώνα. Μπορούσε να τυλιχτεί με διάφορους τρόπους γύρω από τους ώμους και το σώμα και στερεωνόταν με ζώνη ή πόρπες.

κόρη, η
Συμβατικός όρος που χρησιμοποιείται από τη σύγχρονη έρευνα για τα αρχαϊκά αγάλματα ακίνητων, ντυμένων νεαρών γυναικών.

κούρος, ο
Συμβατικός όρος που χρησιμοποιείται από τη σύγχρονη έρευνα για τα αρχαϊκά αγάλματα γυμνών, ακίνητων νεαρών ανδρών.

οροφωτή φενάκη, η
χαρακτηριστική της δαιδαλικής τεχνοτροπίας είναι η απόδοση της κόμης ως άκαμπτης περούκας, επιρροή πιθανότατα από αρχαία αιγυπτιακά αγάλματα.

σίμη ή σίμα, η
Αρχιτεκτονικό πήλινο ή μαρμάρινο μέλος με επιμελημένη όψη και διακοσμητικό χαρακτήρα που επιστέφει το γείσο. Έχει ημικυκλική τομή και χρησιμεύει στη διοχέτευση των υδάτων.

τραχείτης, ο
Ηφαιστειογενές πέτρωμα.