Κατάλογος ναών αφιερωμένων στον άγιο Τρύφωνα στην Κωνσταντινούπολη

κατά Janin, R., La géographie ecclésiastique de l’Empire Byzantin. Première Partie: Le siège de Constantinople et le Patriarcat Oecuménique. Tome III: Les églises et les monastères² (Paris 1969), σελ. 488-490.

1) Άγιος Τρύφων τα Βασιλίσκου: Χτισμένος επί Ιουστινιανού ή, κατ’ άλλη πηγή, επί Ιουστίνου Β΄, ο ναός ήταν μέγας, ωραιότατος και πλούσια προικοδοτημένος με κινητή και ακίνητη περιουσία. Η συνοικία «τα Βασιλίσκου» βρισκόταν βορειοανατολικά του λιμανιού του Ιουλιανού (ή αλλιώς «της Σοφίας», από το όνομα της συζύγου του Ιουστίνου Β΄).

2) Άγιος Τρύφων τα Ευβούλου: Χτίστηκε επί Ιουστινιανού, ενώ άλλη πηγή τον αποδίδει στον Ισίδωρο, αδερφό κάποιου Ευβούλου, ο οποίος μετασκεύασε το σπίτι του σε ναό του αγίου κατά το πρώτο ήμισυ του 6ου αιώνα. Η περιοχή «τα Ευβούλου» βρισκόταν βορειοανατολικά της Αγίας Σοφίας. Ίσως αυτός ο ναός ταυτίζεται με εκείνον που το Συναξάριο τοποθετεί κοντά στην Αγία Ειρήνη, η οποία βρισκόταν στην ίδια περιοχή.

3) Άγιος Τρύφων ένδον του Ιωάννου εν τω Διιππίω: Φαίνεται ότι αυτός ήταν ο ναός που αναφέρει το Συναξάριο ως επίσημο ιερό του αγίου. Ο ναός του Αγίου Ιωάννη χτίστηκε μάλλον από τον Ηράκλειο, επομένως το παρεκκλήσι του Αγίου Τρύφωνα είναι ακόμη μεταγενέστερο. Ο Άγιος Ιωάννης βρισκόταν δεξιά της εισόδου του Ιπποδρόμου.

4) Άγιος Τρύφων πλησίον της Αγίας Ειρήνης: ο ναός αυτός αναφέρεται στο Συναξάριο του αγίου. Ο ναός της Αγίας Ειρήνης, για τον οποίο γίνεται εδώ λόγος, είναι αυτός που βρισκόταν βόρεια της Αγίας Σοφίας.

5) Άγιος Τρύφων εν τω Καστορέω: Στο Βίο του Αγίου Μιχαήλ του Σύγγελου γίνεται λόγος για ένα μετόχι της μονής της Χώρας επ’ ονόματι του Αγίου Τρύφωνα, ευρισκόμενο έξω από την Κωνσταντινούπολη, στην περιοχή «Καστόρεον», η οποία δε γνωρίζουμε πού ακριβώς βρισκόταν.

6) Άγιος Τρύφων του Πελαργού: Τον ναό ανήγειρε, σύμφωνα με τον Προκόπιο, ο Ιουστινιανός. Ο ναός, γνωστός και ως «Πελαργός», βρισκόταν κοντά στην περιοχή «Στρατήγιον».